ŞEBİNKARAHİSAR MİLLETVEKİLİ ALİ SURURİ'NİN MECLİS ANILARI

Yeni Şafak Gazetesinde yayınlanan İlhan Toprak'ın haberine göre; Atatürk ile Bediüzzaman Said Nursi'nin görüşmesine tanıklık eden milletvekilinin günlüğüne ulaşıldı. TBMM Birinci ve İkinci dönem Şebinkarahisar milletvekillerinden Ali Sururi'nin yeni ortaya cıkan anılarında, Atatürk'ün Said Nursi ile Meclis'teki başkanlık odasında görüştüklerini ve münakaşa ettiklerini yazıyor.

HATIRALAR GÜN YÜZÜNE ÇIKTI

Hür Adam filmi ile gündeme gelen Atatürk ile Said Nursi'nin görüşüp görüşmediği bilmecesine dönemin tanıklarının anıları ile cevap bulundu. Birinci ve ikinci Dönem Şebinkarahisar milletvekili ve Başkanvekili (2. Dönemde Kısa bir süre) Ali Süruri'nin (Tönik) günlüklerinde Atatürk ile Said Nursi'nin görüşmesine yer veriliyor.Elyazması ve Nadir Eserler Uzmanı Dr. Niyazi Ünver tarafından hazırlanarak yayınlanması için Tarih Kurumu'na gönderilen "Meclisteki Günlerim" isimli eserde Ali Süruri tarihleri ile birlikte Said Nursie'nin Meclis'te dinleyici locasında milletvekillerini selamlamasını ve TBMM Başkanlık makam odasında Atatürk ile yaklaşık 1 saate yakın süren görüşmelerine şahit olduğunu anlatıyor.

Mecliste alkışlarla karşılandı

TBMM 1. ve 2. Dönem Milletvekili Ali Süruri'nin günlüklerine ulaşan Yeni Şafak, Mustafa Kemal Atatürk ile Bediüzzaman Said Nursi görüştüğünü de belgeledi. Ali Süruri'nin günlüklerinde Said Nursi'nin TBMM'de miletvekilleri tarafından hoşgeldiniz töreniyle ve alkışlarla karşılandığı belirtilirken, Atatürk ile yaptığı görüşmenin detaylarına da yer veriliyor. Elyazması ve Nadir Eserler Uzmanı Dr. Niyazi Ünver tarafından hazırlanarak tarihe kazandırılmak üzere Türk Tarih Kurumu'na gönderilen Ali Süruri günlüğü "Meclisteki Günlerim" ismiyle basılacağı zamanı bekliyor.

MECLİS'TE KARŞILAMA TÖRENİ

Bediüzzaman Said Nursi'nin 9 Kasım 1922'de geldiği Ankara'dan 17 Nisan 1923'te ayrılır. Bu süre içinde yani yaklaşık 5 ay Ankara'da kalan Bediüzzaman, Hacı Bayram Veli Camii civarında ikamet eder. Ali Süruri (Tönik) Bediüzzaman Said Nursi'nin Meclis'e geldiği tarihi 9 Teşrinisani 1338 Perşembe (9 Kasım 1922) olarak anılarına kaydeder. Meclis'te dinleyiciler locasında oturan Nursi'yi Mebuslar alkışlarla ve hoşamedi (Hoşgeldin) töreniyle karşılarlar. Ali Süruri bunu anılarında şöyle dile getirir: "İki gün evvel Ankara'ya gelmiş olan Bediüzzaman Saidi Kürdî Efendi samiin locasındaydı. Vilayeti Şarkiye mebuslarından bazısının takriri üzerine Meclis alkışlarla müşarünileyhe beyanı hoşaşmedi etti. Kendisi de locada ayağa kalkarak temennayla ve birkaç kere selam vermek suretiyle teşekkürde bulundu. Bilahare riyaset odasında görüştük. (1)323'te (1918) gördüğüm Saidi Kürdi hiç değişmemiş ve ihtiyarlamamış..."

Halife'nin mektubuna itiraz

Atatürk ile Bediüzzaman Said Nursi görüştükleri gün Meclis'in çalıştığını Halife'nin (Osmanlı Halifesi) TBMM'ye gönderdiği cevabın okunması ile ilgili tartışmaların yürütüldüğünü söyleyen Ali Süruri anılarında o gün ile ilgili şunları yazıyor: "Halife hazretlerinden Meclis'e bir cevap gelmiş. Okunacağı sırada kaimen dinleyelim diye bir teklif dermeyan olmuş. Derken gürültü çıktı. Ben de hemen o sırada teneffüs salonuna çıkmıştım. İçeri girdiğimde münakaşa cereyan ediyordu. Nihayet tayini esami suretiyle reye kondu. Nisap yok. Badetteneffüs yoklama yapıldı. Ekseriyet olmadığı taayyün etti. Cevapname okunmaksızın meclis dağıldı. Celseyi aleni olmadığı için münakaşayı vakıa çok çirkin oldu..."

Şebinkarahisar Milletvekili Ali Süruri kimdir?

Ali Süruri (Tönik) 1888 yılında Şebinkarahisar'ın Tönik nahiyesinde dünyaya gelir. Rüştiye tahsili yapan Ali Süruri, bir süre de dava vekilliği (avukatlık) yapar. I.ve II. Dönem Şebinkarahisar milletvekilliği görevlerinde bulunan Ali Süruri kısa bir süre de TBMM başkan vekilliği yapmıştır. Kendisi "sarıklılardan" olmakla beraber, Mustafa Kemal'in ekibinden olduğu bilinen Ali Süruri 1920-1923 yılları sürecinde günlük tutar. Bu günlükler neredeyse günü gününe tutar. Süruri 1926 yılında 38 yaşında hayatını kaybeder.

Namaz kılması için uyarmış

Atatürk ile Bediüzzaman Said Nursi arasında Meclis Başkanlık Makam odasında geçen ve 1 saat süren görüşmeye tanıklık ettiğini söyleyen Milletvekili Ali Süruri tarih olarak da 25 Teşrinisani 1338 (25 Kasım 1922) olarak görüşmeyi kaydediyor. Ali Süruri anılarında görüşme ile ilgili şu bilgileri veriyor: "Takriben akşam namazı sıralarında Meclis dağılırken baktım, Divanı Riyaset odasında Kemal Paşa ile Bediüzzaman Molla Saidi Kürdî arasında bir mübahase var. Ben de dinledim. Bir saat kadar imtidat (Devam) etti. Mübahasenin iptidası (geçmişi) Beziüzzaman'ın Kemal Paşa'ya ve daha bazı arkadaşlara yazdığı mektupta namaz kılmalarını tavsiye etmesi ve mezhebi Şafide terki salâtın (namazın) şahadeti kabul edilmeyeceğine nazaran, Meclis'in ekseriyeti terki salât etse Meclis'in hükümlerinin medhul ve gayrı nafiz olması lazım geleceğini beyan eylemesinden dolayıymış.

Kemal Paşa meali mektubun siyaseten derkar olan mehazirinden ve hiç olmazsa yalnız kendisine yazılsaydı, bu mahzurun o kadar varit olmayacağından bahisle Bediüzzaman'a darıldı. Beziüzzaman'da bu mahzuru düşünmediğini itiraf etti. Bediüzzaman da evvelce biraz hasyetini söylüyor idiyse de, sonra tevil ve tahfif etti ve aralarındaki kırgınlık zahiren zail oldu gibiyse de herhalde iki taraf da birbirine muğber kaldılar. Kemal Paşa çok mühim meselelere temas etti ve hakikaten zekâsını gösterdi. Bediüzzaman'ı yalnız şu mübahasede dinleyenler şöhretini pek hakikate muvafık bulmadılar sanıyorum. Mamafih yine güzel cevaplar verdi. Ve Meclis'in çok mübarek ve mübeccel olduğundan bahsetti. O bilhassa Kemal Paşa'ya hitaben: "Siz Kur'an'ı ve İslam'ı kurtardınız. Kur'an'ı omzunuza kaldırdınız. Kur'an ise her sayfasında salât ile emrediyor. Mademki Kur'an'ı böyle muhafaza ettiniz onun emri olan salata da beynelmüslimin tayini müdavemet için teşebbüs etmeniz lazımdır ve mektubu size onun için yazdım. Sizden başkalarına yazdığım doğru olmayabilir. Fakat böyle bir teşebbüsü sizin hatırınıza onlar da getirsinler diye yazdım" mealinde güzel sözler söyledi..."